Có thai tự nhiên là khả năng vốn có của loài người. Bé gái và bé trai khi đến tuổi dậy thì có sự hoạt động của buồng trứng và tinh hoàn, sẽ có khả năng mang thai tự nhiên sau quan hệ tình dục.

Tuy nhiên, vài thập kỷ trở lại đây với sự phát triển của xã hội, tuổi kết hôn lần đầu tăng, tình trạng nạo phá thai tăng lên, thì khả năng có thai tự nhiên lại giảm đáng kể. Hiện nay, trên thế giới, tuỳ từng quốc gia, khoảng từ 1-5% trẻ sinh ra là nhờ hỗ trợ sinh sản. Để tăng khả năng có thai tự nhiên, chúng ta phải làm gì?

Sức khoẻ sinh sản điều kiện cần của mang thai tự nhiên

Bạn cần điều chỉnh chế độ ăn uống sinh hoạt để giữ một cơ thể cân đối khoẻ mạnh vì một cơ thể quá gầy hay quá thừa cân có thể sẽ có rối loạn nội tiết kèm theo và khả năng sinh sản sẽ giảm. Ví dụ phụ nữ béo phì cường androgen, rối loạn dung nạp đường huyết, rối loạn kinh nguyệt. Nếu điều chỉnh chế độ ăn uống, thể dục giảm cân cũng đã tăng cơ hội có thai do thay đổi được nội tiết trong cơ thể. Một chế độ ăn giàu dinh dưỡng cung cấp đủ các yếu tố vi lượng là rất cần thiết cho chất lượng của trứng và tinh trùng, ví dụ: acid folic, omega3 cần cho phụ nữ trước mang thai, Zn có nhiều trong ngao, sò, dưa hấu, đường Frutose có trong nho… cần cho sự sinh tinh trùng. Hoạt động của buồng trứng, tinh hoàn chịu ảnh hưởng của cơ chế nội tiết và thần kinh.

Vì vậy một cường độ lao động cao, nhiều stress, gặp sang chấn tinh thần nặng có thể làm rối loạn kinh nguyệt, rối loạn chức năng tình dục kèm theo giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Vì vậy, để tăng khả năng có thai tự nhiên vợ chồng bạn cần một chế độ sinh hoạt ưu tiên giảm stress, có nghỉ ngơi thư giãn hợp lý.

Tuổi sinh con cũng là một yếu tố quan trọng. Khả năng sinh sản sẽ giảm dần theo độ tuổi đặc biệt là phụ nữ. Hiện nay, nhiều nghiên cứu về sức khoẻ sinh sản  đều khuyên tuổi sinh con của phụ nữ nên trước 35 tuổi.

Bạn nên tránh xa rượu và thuốc lá, là 2 kẻ thù của sự sinh tinh trùng. Thuốc lá và rượu giảm sản xuất tinh trùng, giảm đáng kể khả năng di động của tinh trùng và tăng tỉ lệ dị dạng của tinh trùng.

Môi trường làm việc có hoá chất độc hại, tia X, nhiệt độ tinh hoàn cao (ngồi nhiều, mặc quần chật) cũng làm giảm khả năng sinh tinh trùng.

Tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng gặp trứng

Vòi trứng là nơi tinh trùng và trứng gặp nhau. Muốn có thai tự nhiên 2 vòi trứng phải thông. Phụ nữ có tiền sử mổ chửa ngoài tử cung, cắt vòi trứng, mổ u buồng trứng khả năng có thai tự nhiên giảm hơn một nửa và khả năng có thai tự nhiên sẽ không còn nếu cắt 2 vòi trứng hoặc tắc 2 vòi trứng.

Bạn cần biết trong một chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ  khả năng có thai thay đổi theo từng thời điểm. Vào đầu chu kỳ kinh nguyệt khi mới sạch kinh, giai đoạn trứng đang phát triển khả năng có thai thấp, tăng dần và đạt đỉnh cao là xung quanh ngày rụng trứng. Để tăng khả năng có thai, việc xác định ngày rụng trứng khá quan trọng. Với những vòng kinh từ 28 – 40 ngày, độ dài chu kỳ kinh nguyệt của những người phụ nữ có thể khác nhau nhưng ngày rụng trứng thường trước ngày dự kiến hành kinh tháng sau là 14 ngày do giai đoạn hoàng thể gần như giống nhau ở mọi người phụ nữ là khoảng 14 ngày. Ví dụ: vòng kính 28 ngày, ngày rụng trứng sẽ là ngày 14 của vòng kinh, nhưng vòng kinh 32 ngày thì ngày rụng trứng là ngày 18 vòng kinh. Ở những chu kỳ kinh dài hơn 40 ngày thường có rối loạn về rụng trứng và khả năng có thai tự nhiên sẽ giảm.

Có nhiều cách để xác định xung quanh thời điểm rụng trứng như theo dõi nhiệt độ, đo nhiệt độ cơ sở các buổi sáng sớm đúng giờ (tốt nhất là 5 giờ sáng thời điểm nhiệt độ cơ thể thấp nhất trong ngày, lấy nhiệt độ ở miệng.) Nếu vòng kinh có rụng trứng thì đường cong thân nhiệt sẽ có 2 giai đoạn. Giai đoạn đầu nhiệt độ thấp dưới 37C giai đoạn sau nhiệt độ thường cao hơn trên 37C, rụng trứng thường xảy ra vào ngày cuối của giai đoạn thứ nhất, khi nhiệt độ tụt xuống thấp. Vì vậy khi nhiệt độ lên 0,2 – 0,5 C thì rụng trứng đã xảy ra một vài ngày. Xung quanh thời điểm rụng trứng, lượng chất nhầy trong âm đạo tăng lên nhiều, trong, loãng và người phụ nữ có ham muốn tình dục hơn. Gần đây, một phương pháp được chị em phụ nữ ưa dùng đó là gặp bác sĩ siêu âm phụ khoa xem ngày trứng phát triển và sau đó là ngày rụng trứng. Tuy nhiên, với thời gian sống trong đường sinh dục nữ của tinh trùng là 48- 72 giờ và thời gian trứng có khả năng thụ tinh sau rụng trứng là 24 giờ tác giả bài viết khuyên nếu bạn có một chu kỳ kinh nguyệt trong khoảng 28-35 ngày, tần suất sinh hoạt vợ chồng không dưới 2 lần/tuần thì cơ hội để tinh trùng gặp trứng là rất lớn và khả năng có thai tự nhiên sẽ cao mà không cần đến một biện pháp hỗ trợ nào khác.

Khi nào cần gặp bác sĩ phụ khoa vô sinh?

Với thời gian chung sống vợ chồng khoảng 1 năm mà không có thai, bạn nên đến gặp bác sĩ phụ khoa vô sinh để tìm nguyên nhân hiếm muộn của vợ chồng bạn, nhiều khi chỉ điều trị hết viêm nhiễm phụ khoa hoặc giải tỏa tâm lý lo lắng căng thẳng là bạn đã có thể có thai tự nhiên được.

Tuy nhiên có những trường hợp mà nguyên nhân hiếm muộn đã rõ ràng như: rối loạn kinh nguyệt (vô kinh, có thể là vô kinh nguyên phát hoặc thứ phát, kinh nguyệt thưa, chu kỳ 2-3 tháng) chồng rối loạn cương dương, khó xuất tinh, xuất tinh ngược dòng, viêm teo tinh hoàn… vợ chồng bạn nên đến khám sớm hơn thậm chí ngay sau khi kết hôn để được bác sĩ tư vấn và điều trị sớm sẽ tăng khả năng thành công, giảm chi phí điều trị. Bởi chúng ta đều biết rằng khả năng sinh sản liên quan nhiều đến tuổi, đặc biệt là phụ nữ mà “ tuổi xuân không chờ ai”.